จีวรํ ปารุปิตฺวาติ อาจริยสฺส อปจิติทสฺสนตฺถํ ปริมณฺฑลํ จีวรํ ปารุปิตฺวาฯ สาเฐยฺยาภาวโต อุชุฯ การณาการณสฺส อาชานนโต อาชานีโยฯ

โปถุชฺชนิกาติ ปุถุชฺชเน ภวาฯ ทุปฺปริหารา พหุปริสฺสยตายฯ ตถา หิสฺสา อุตฺตานเสยฺยกทารโก, ตรุณสสฺสญฺจ นิทสฺสิตํฯ วิปสฺสนาย ปลิโพโธ สมถยานิกสฺส, น วิปสฺสนายานิกสฺสฯ เยภุยฺเยน หิ ฌานลาภี สมถยานิโกว โหติ วิปสฺสนาสุขโตฯ อิตเรนาติ สมถตฺถิเกนฯ อวเสสา นว ปลิโพธาฯ

กมฺมฏฺฐานทายกวณฺณนา

[42] กมฺมฏฺฐาเน นิยุตฺโต กมฺมฏฺฐานิโก, ภาวนมนุยุญฺชนฺโตฯ เตน กมฺมฏฺฐานิเกนฯ ปริจฺฉินฺทิตฺวาติ ‘‘อิมสฺมิํ วิหาเร สพฺเพ ภิกฺขู’’ติ เอวํ ปริจฺฉินฺทิตฺวาฯ สหวาสีนํ ภิกฺขูนํฯ มุทุจิตฺตตนฺติ อตฺตนิ มุทุจิตฺตตํ ชเนติ, อยญฺจ สหวาสีนํ จิตฺตมทฺทวชนนาทิอตฺโถ ‘‘มนุสฺสานํ ปิโย โหตี’’ติอาทินยปฺปวตฺเตน เมตฺตานิสํสสุตฺเตน (อ. นิ. 11.15; ปฏิ. ม. 2.22; มิ. ป. 4.4.6) ทีเปตพฺโพฯ อโนลีนวุตฺติโก โหติ สมฺมาปฏิปตฺติยํฯ ทิพฺพานิปิ อารมฺมณานิ ปเคว อิตรานิฯ สพฺพตฺถ สพฺพสฺมิํ สมณกรณีเย, สพฺพสฺมิํ วา กมฺมฏฺฐานานุโยเคฯ ปุพฺพาเสวนวเสน อตฺถยิตพฺพํฯ โยคสฺส ภาวนาย อนุยุญฺชนํ โยคานุโยโค, ตเทว กรณียฏฺเฐน กมฺมํ, ตสฺส โยคานุโยคกมฺมสฺส ฐานํ นิปฺผตฺติเหตุฯ

นิจฺจํ ปริหริตพฺพตฺตาติ สพฺพตฺถกกมฺมฏฺฐานํ วิย เอกทาว อนนุยุญฺชิตฺวา สพฺพกาลํ ปริหรณียตฺตา อนุยุญฺชิตพฺพตฺตาฯ เอวมาทิคุณสมนฺนาคตนฺติ ปิยภาวาทีหิ คุเณหิ สมฺปนฺนํฯ กลฺยาณมิตฺโต หิ สทฺธาสมฺปนฺโน โหติ สีลสมฺปนฺโน สุตสมฺปนฺโน จาคสมฺปนฺโน วีริยสมฺปนฺโน สติสมฺปนฺโน สมาธิสมฺปนฺโน ปญฺญาสมฺปนฺโนฯ ตตฺถ สทฺธาสมฺปตฺติยา สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ, กมฺมผลญฺจ, เตน สมฺมาสมฺโพธิยา เหตุภูตํ สตฺเตสุ หิเตสิตํ น ปริจฺจชติฯ